Η εβδομάδα που πέρασε είχε δύο σημαντικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας.
Στην Κύπρο ο Μουσταφά Ακιντζί, παλαιός κεντρώος Τουρκοκύπριος πολιτικός, πέτυχε σαρωτική νίκη στις εκλογές στα κατεχόμενα (60%), παρά τα αρνητικά αισθήματα του Ερντογάν απέναντί του, αισθήματα τα οποία εκδηλώθηκαν την επομένη της εκλογικής αναμέτρησης με δημόσιες δηλώσεις.
Η δεύτερη εξέλιξη είναι τα θετικά, καταρχάς, αποτελέσματα της τριμερούς συνάντησης κορυφής Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου στη Λευκωσία κατά την οποία –αντιγράφω από αιγυπτιακή ιστοσελίδα– «Ο αλ Σίσι συμφωνεί με την πρόταση της Αθήνας για σχηματισμό επιτροπής για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου».
Ήταν μια καλοδεχούμενη πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού η οποία παρουσιάζεται σε κατάλληλη στιγμή.
Το ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον ευνοεί την παρουσίασή της, και η Τουρκία, η οποία αναμένεται να εκδηλώσει την ενόχλησή της, βρίσκεται σε μια άσχημη περίοδο στις σχέσεις της στην περιοχή εξαιτίας της μεγαλομανίας και της αλαζονείας του Ερντογάν.
Η προεδρική αλαζονεία είναι τόσο μεγάλη που δεν ανέχεται ούτε καν τη στοιχειώδη προσπάθεια του εγκαθέτου του στην κυβέρνηση Αχμέτ Νταβούτογλου να επιχειρεί, έστω με χαμηλούς τόνους, να δείξει ότι αυτός ασκεί την πρωθυπουργία και δεν υλοποιεί απλώς τις εντολές του προέδρου του.
Ο Νταβούτογλου θεωρείται «τελειωμένη υπόθεση» για τον Ερντογάν.
Το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών, στις 7 Ιουνίου, θα δείξει κατά πόσο θα αρχίσει και μια πορεία εξόδου από την απόλυτη μοναρχία και του ίδιου του Ερντογάν.
Προϋπόθεση, να μπει στη Βουλή, με τη συγκέντρωση του 10% των ψήφων, το κουρδικό κόμμα HDP.
Η Τουρκία με την πολιτική της ενοχλεί πολλούς γείτονές της και (κυρίως) άρχισε να ενοχλεί τις μεγάλες δυνάμεις.
Είναι η ιστορική οδός για τον μαθηματικό περιορισμό της.
Υπάρχουν δύο διαστάσεις στα συμφωνηθέντα στη Λευκωσία που θα πρέπει να επισημάνουμε.
Η πρώτη είναι η πρόσκληση, και στο θέμα του καθορισμού των θαλάσσιων ζωνών και στα θέματα οικονομικής συνεργασίας, προς τις άλλες χώρες της περιοχής που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν.
Και η δεύτερη, η αναφορά στη δήλωση του Έλληνα πρωθυπουργού περί ρύθμισης θαλάσσιων ζωνών και όχι «Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης», εξαιτίας του γεγονότος ότι η Ελλάδα δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ, συνεπώς δεν μπορεί να προχωρήσει στην οριοθέτησή της.
Οι διευκρινιστικές δηλώσεις του πρωθυπουργικού γραφείου επιχειρούν μια διπλωματική, θέλουμε να πιστεύουμε, λείανση του κοινού ανακοινωθέντος.
Ευτυχή συγκυρία αποτελεί το γεγονός ότι στην προεδρία της Αιγύπτου βρίσκεται ο αλ Σίσι, ο οποίος βλέπει θετικά την ανάπτυξη των αιγυπτοελληνικών σχέσεων και προς την κυβέρνηση του οποίου η Τουρκία αντέδρασε, και συνεχίζει να αντιδρά, έντονα.
Η ανάληψη της εξουσίας από τον αλ Σίσι στην Αίγυπτο και η άμεση επίσκεψη του τότε Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου στο Κάιρο, τη στιγμή που το αιγυπτιακό καθεστώς αναζητούσε διεθνή υποστήριξη, διευκόλυνε την ελληνοαιγυπτιακή προσέγγιση.
Η προηγούμενη επαφή Ελλάδας-Αιγύπτου για το θέμα των θαλάσσιων ζωνών έγινε το 2009, όταν στην Αίγυπτο ασκούσαν την κυβερνητική εξουσία οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, των οποίων διεθνή σπόνσορα αποτελεί η Τουρκία του Ερντογάν. Η συνάντηση με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους αποτέλεσε μια λανθασμένη επιλογή τής τότε υπουργού Εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία, παρά τη σαφή δήλωση των Αδελφών Μουσουλμάνων πως θα συζητήσουν το θέμα και με την τουρκική πλευρά, χωρίς καμιά διαμαρτυρία η Ελληνίδα υπουργός επισκέφθηκε το Κάιρο.
Η αναγνώριση από την τότε αιγυπτιακή κυβέρνηση της Τουρκίας ως συνομιλητή στο θέμα αυτό προδίκαζε και τη θέση της.
Ότι, δηλαδή, δεν αποδεχόταν πως το Καστελόριζο δικαιούται θαλάσσιας ζώνης.
Το αντίθετο θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε σήμερα. Οι συνομιλίες, σε τεχνικό επίπεδο, Ελλάδας-Αιγύπτου για τον καθορισμό θαλάσσιων συνόρων προϋποθέτει την αναγνώριση δικαιωμάτων και στο Καστελόριζο.
Βεβαίως, η Αθήνα θα πρέπει να προχωρήσει στην οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και με την Κύπρο, κάτι που μέχρι σήμερα απέφυγε επιμελώς, παρά τις κατά καιρούς οχλήσεις κυπριακών κυβερνήσεων.
Είναι το σημείο αυτό που δικαιολογεί τον τίτλο του σχολίου: η κυπριακή κυβέρνηση δείχνει το δρόμο στην ελλαδική για το χειρισμό του θέματος των θαλάσσιων ζωνών και την υπέρβαση ενός φοβικού συνδρόμου προς την Τουρκία.
Η Αθήνα επενέβη αρνητικά στην κυπριακή προσπάθεια το 2003, επί κυβερνήσεως Κληρίδη, να μην κάνει τη σωστή οριοθέτηση με την Αίγυπτο γιατί θα φανούν –όπως γράφει ο Θ. Καρυώτης στο βιβλίο του για την ΑΟΖ– τα δικαιώματα του συμπλέγματος του Καστελόριζου. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Σημίτη, Γιώργος Παπανδρέου, συνέστησε στον Κύπριο ομόλογό του Νίκο Ρολάνδη να περιοριστεί η Κύπρος στα 8 ναυτικά μίλια χωρικής θάλασσας και όχι στα 12, ώστε να μη δοθεί πλήρης επήρεια στο Καστελόριζο και δημιουργηθεί πρόβλημα με την Τουρκία.
Αλλά και η Ντόρα Μπακογιάννη είχε εκφράσει τη δυσαρέσκειά της προς τον Τάσσο Παπαδόπουλο όταν ο αείμνηστος πρόεδρος της Κύπρου θα ανακήρυσσε ΑΟΖ. Φαίνεται πως η Αθήνα γυρίζει σελίδα στο θέμα αυτό.
Αλλά και η τουρκοκυπριακή πλευρά, με την εκλογή Ακιντζί, θα επιχειρήσει να σταθεί στα πόδια της στις σχέσεις της με τη «μητέρα πατρίδα», την Τουρκία. Το εγχείρημα θα είναι δύσκολο, διότι όπως υπενθύμισε ο Ερντογάν, το λογαριασμό των Κατεχομένων τον καταβάλλει η Άγκυρα.
Υπάρχει όμως η διαμόρφωση μιας τουρκοκυπριακής συνείδησης (κάτι ανάλογο, «κυπριακή συνείδηση», έχει διαμορφωθεί και στις ελεύθερες περιοχές), η οποία δεν αναιρείται και η οποία θα δώσει μια δυναμική στις εξελίξεις.
Δεν ισχυρίζεται κανείς πως το Κυπριακό πρόβλημα θα λυθεί, αλλά αν αποδυναμωθεί στις εκλογές και ο Ερντογάν, δεν αποκλείεται να δούμε εξελίξεις που προς στιγμήν δεν είναι ορατές.
Υπάρχει τέλος και μια άλλη διάσταση της τριμερούς συνάντησης της Λευκωσίας, η οποία δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη. Η αναφορά στο θέμα της συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας τόσο σε διεθνή φόρα όσο και στις διμερείς ή τριμερείς σχέσεις. Και γίνεται αναφορά συγκεκριμένα στους τζιχαντιστές.
Αποτελεί ευτύχημα ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει αντιληφθεί τον άμεσο κίνδυνο που διατρέχει η χώρα από τους τζιχαντιστές στα Βαλκάνια.
Έχουν πλέον σημαντική παρουσία στη Βοσνία, το Σαντζάκ (Σερβία), τα Σκόπια, την Αλβανία και το Κόσοβο. Τίποτε δεν αποκλείει την εκτίμηση πως η αλβανική κυβέρνηση Ράμα υπονοεί τη συνεργασία μαζί τους όταν απειλεί την Ευρώπη πως τα Βαλκάνια θα αποσταθεροποιηθούν αν δεν προχωρήσει η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου – αποσταθεροποίηση που θα επέλθει με την ένωση Αλβανίας και Κοσσυφοπεδίου σε ένα κράτος.
Να θυμίσω, απλώς, πως τόσο στα Σκόπια όσο και στις σερβικές περιοχές της Βοσνίας εισήλθαν σε αστυνομικά τμήματα ομάδα με στολή του UCK στην πρώτη περίπτωση και φανατικός μουσουλμάνος στην άλλη, και προέβησαν σε προειδοποιητικές βίαιες ενέργειες.
Η κρίσιμη μάζα για μια νέα αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων υπάρχει.
Απομένει, απλώς, η πολιτική κάλυψη και η εξωγενής ενθάρρυνση. Η κατάσταση δυσκολεύει.
See more http://www.pontos-news.gr/article/133613/vimata-pros-aoz-me-tin-aigypto
Στην Κύπρο ο Μουσταφά Ακιντζί, παλαιός κεντρώος Τουρκοκύπριος πολιτικός, πέτυχε σαρωτική νίκη στις εκλογές στα κατεχόμενα (60%), παρά τα αρνητικά αισθήματα του Ερντογάν απέναντί του, αισθήματα τα οποία εκδηλώθηκαν την επομένη της εκλογικής αναμέτρησης με δημόσιες δηλώσεις.
Η δεύτερη εξέλιξη είναι τα θετικά, καταρχάς, αποτελέσματα της τριμερούς συνάντησης κορυφής Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου στη Λευκωσία κατά την οποία –αντιγράφω από αιγυπτιακή ιστοσελίδα– «Ο αλ Σίσι συμφωνεί με την πρόταση της Αθήνας για σχηματισμό επιτροπής για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου».
Ήταν μια καλοδεχούμενη πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού η οποία παρουσιάζεται σε κατάλληλη στιγμή.
Το ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον ευνοεί την παρουσίασή της, και η Τουρκία, η οποία αναμένεται να εκδηλώσει την ενόχλησή της, βρίσκεται σε μια άσχημη περίοδο στις σχέσεις της στην περιοχή εξαιτίας της μεγαλομανίας και της αλαζονείας του Ερντογάν.
Η προεδρική αλαζονεία είναι τόσο μεγάλη που δεν ανέχεται ούτε καν τη στοιχειώδη προσπάθεια του εγκαθέτου του στην κυβέρνηση Αχμέτ Νταβούτογλου να επιχειρεί, έστω με χαμηλούς τόνους, να δείξει ότι αυτός ασκεί την πρωθυπουργία και δεν υλοποιεί απλώς τις εντολές του προέδρου του.
Ο Νταβούτογλου θεωρείται «τελειωμένη υπόθεση» για τον Ερντογάν.
Το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών, στις 7 Ιουνίου, θα δείξει κατά πόσο θα αρχίσει και μια πορεία εξόδου από την απόλυτη μοναρχία και του ίδιου του Ερντογάν.
Προϋπόθεση, να μπει στη Βουλή, με τη συγκέντρωση του 10% των ψήφων, το κουρδικό κόμμα HDP.
Η Τουρκία με την πολιτική της ενοχλεί πολλούς γείτονές της και (κυρίως) άρχισε να ενοχλεί τις μεγάλες δυνάμεις.
Είναι η ιστορική οδός για τον μαθηματικό περιορισμό της.
Υπάρχουν δύο διαστάσεις στα συμφωνηθέντα στη Λευκωσία που θα πρέπει να επισημάνουμε.
Η πρώτη είναι η πρόσκληση, και στο θέμα του καθορισμού των θαλάσσιων ζωνών και στα θέματα οικονομικής συνεργασίας, προς τις άλλες χώρες της περιοχής που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν.
Και η δεύτερη, η αναφορά στη δήλωση του Έλληνα πρωθυπουργού περί ρύθμισης θαλάσσιων ζωνών και όχι «Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης», εξαιτίας του γεγονότος ότι η Ελλάδα δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ, συνεπώς δεν μπορεί να προχωρήσει στην οριοθέτησή της.
Οι διευκρινιστικές δηλώσεις του πρωθυπουργικού γραφείου επιχειρούν μια διπλωματική, θέλουμε να πιστεύουμε, λείανση του κοινού ανακοινωθέντος.
Ευτυχή συγκυρία αποτελεί το γεγονός ότι στην προεδρία της Αιγύπτου βρίσκεται ο αλ Σίσι, ο οποίος βλέπει θετικά την ανάπτυξη των αιγυπτοελληνικών σχέσεων και προς την κυβέρνηση του οποίου η Τουρκία αντέδρασε, και συνεχίζει να αντιδρά, έντονα.
Η ανάληψη της εξουσίας από τον αλ Σίσι στην Αίγυπτο και η άμεση επίσκεψη του τότε Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου στο Κάιρο, τη στιγμή που το αιγυπτιακό καθεστώς αναζητούσε διεθνή υποστήριξη, διευκόλυνε την ελληνοαιγυπτιακή προσέγγιση.
Η προηγούμενη επαφή Ελλάδας-Αιγύπτου για το θέμα των θαλάσσιων ζωνών έγινε το 2009, όταν στην Αίγυπτο ασκούσαν την κυβερνητική εξουσία οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, των οποίων διεθνή σπόνσορα αποτελεί η Τουρκία του Ερντογάν. Η συνάντηση με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους αποτέλεσε μια λανθασμένη επιλογή τής τότε υπουργού Εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία, παρά τη σαφή δήλωση των Αδελφών Μουσουλμάνων πως θα συζητήσουν το θέμα και με την τουρκική πλευρά, χωρίς καμιά διαμαρτυρία η Ελληνίδα υπουργός επισκέφθηκε το Κάιρο.
Η αναγνώριση από την τότε αιγυπτιακή κυβέρνηση της Τουρκίας ως συνομιλητή στο θέμα αυτό προδίκαζε και τη θέση της.
Ότι, δηλαδή, δεν αποδεχόταν πως το Καστελόριζο δικαιούται θαλάσσιας ζώνης.
Το αντίθετο θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε σήμερα. Οι συνομιλίες, σε τεχνικό επίπεδο, Ελλάδας-Αιγύπτου για τον καθορισμό θαλάσσιων συνόρων προϋποθέτει την αναγνώριση δικαιωμάτων και στο Καστελόριζο.
Βεβαίως, η Αθήνα θα πρέπει να προχωρήσει στην οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και με την Κύπρο, κάτι που μέχρι σήμερα απέφυγε επιμελώς, παρά τις κατά καιρούς οχλήσεις κυπριακών κυβερνήσεων.
Είναι το σημείο αυτό που δικαιολογεί τον τίτλο του σχολίου: η κυπριακή κυβέρνηση δείχνει το δρόμο στην ελλαδική για το χειρισμό του θέματος των θαλάσσιων ζωνών και την υπέρβαση ενός φοβικού συνδρόμου προς την Τουρκία.
Η Αθήνα επενέβη αρνητικά στην κυπριακή προσπάθεια το 2003, επί κυβερνήσεως Κληρίδη, να μην κάνει τη σωστή οριοθέτηση με την Αίγυπτο γιατί θα φανούν –όπως γράφει ο Θ. Καρυώτης στο βιβλίο του για την ΑΟΖ– τα δικαιώματα του συμπλέγματος του Καστελόριζου. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Σημίτη, Γιώργος Παπανδρέου, συνέστησε στον Κύπριο ομόλογό του Νίκο Ρολάνδη να περιοριστεί η Κύπρος στα 8 ναυτικά μίλια χωρικής θάλασσας και όχι στα 12, ώστε να μη δοθεί πλήρης επήρεια στο Καστελόριζο και δημιουργηθεί πρόβλημα με την Τουρκία.
Αλλά και η Ντόρα Μπακογιάννη είχε εκφράσει τη δυσαρέσκειά της προς τον Τάσσο Παπαδόπουλο όταν ο αείμνηστος πρόεδρος της Κύπρου θα ανακήρυσσε ΑΟΖ. Φαίνεται πως η Αθήνα γυρίζει σελίδα στο θέμα αυτό.
Αλλά και η τουρκοκυπριακή πλευρά, με την εκλογή Ακιντζί, θα επιχειρήσει να σταθεί στα πόδια της στις σχέσεις της με τη «μητέρα πατρίδα», την Τουρκία. Το εγχείρημα θα είναι δύσκολο, διότι όπως υπενθύμισε ο Ερντογάν, το λογαριασμό των Κατεχομένων τον καταβάλλει η Άγκυρα.
Υπάρχει όμως η διαμόρφωση μιας τουρκοκυπριακής συνείδησης (κάτι ανάλογο, «κυπριακή συνείδηση», έχει διαμορφωθεί και στις ελεύθερες περιοχές), η οποία δεν αναιρείται και η οποία θα δώσει μια δυναμική στις εξελίξεις.
Δεν ισχυρίζεται κανείς πως το Κυπριακό πρόβλημα θα λυθεί, αλλά αν αποδυναμωθεί στις εκλογές και ο Ερντογάν, δεν αποκλείεται να δούμε εξελίξεις που προς στιγμήν δεν είναι ορατές.
Υπάρχει τέλος και μια άλλη διάσταση της τριμερούς συνάντησης της Λευκωσίας, η οποία δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη. Η αναφορά στο θέμα της συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας τόσο σε διεθνή φόρα όσο και στις διμερείς ή τριμερείς σχέσεις. Και γίνεται αναφορά συγκεκριμένα στους τζιχαντιστές.
Αποτελεί ευτύχημα ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει αντιληφθεί τον άμεσο κίνδυνο που διατρέχει η χώρα από τους τζιχαντιστές στα Βαλκάνια.
Έχουν πλέον σημαντική παρουσία στη Βοσνία, το Σαντζάκ (Σερβία), τα Σκόπια, την Αλβανία και το Κόσοβο. Τίποτε δεν αποκλείει την εκτίμηση πως η αλβανική κυβέρνηση Ράμα υπονοεί τη συνεργασία μαζί τους όταν απειλεί την Ευρώπη πως τα Βαλκάνια θα αποσταθεροποιηθούν αν δεν προχωρήσει η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου – αποσταθεροποίηση που θα επέλθει με την ένωση Αλβανίας και Κοσσυφοπεδίου σε ένα κράτος.
Να θυμίσω, απλώς, πως τόσο στα Σκόπια όσο και στις σερβικές περιοχές της Βοσνίας εισήλθαν σε αστυνομικά τμήματα ομάδα με στολή του UCK στην πρώτη περίπτωση και φανατικός μουσουλμάνος στην άλλη, και προέβησαν σε προειδοποιητικές βίαιες ενέργειες.
Η κρίσιμη μάζα για μια νέα αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων υπάρχει.
Απομένει, απλώς, η πολιτική κάλυψη και η εξωγενής ενθάρρυνση. Η κατάσταση δυσκολεύει.
See more http://www.pontos-news.gr/article/133613/vimata-pros-aoz-me-tin-aigypto
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου